Het Verschil Tussen Marmer en Onyx

Marmer en onyx zijn twee natuurstenen die al eeuwenlang gebruikt worden in kunst, architectuur en interieur. Beide hebben een luxe uitstraling, maar verschillen sterk in samenstelling, kleur en gebruik. Marmer staat bekend om zijn rustige aders en matte glans, terwijl onyx juist opvalt door zijn levendige kleuren en doorschijnende lagen.

In dit artikel lees je wat het verschil is tussen marmer en onyx, waar de stenen vandaan komen, hoe ze worden gebruikt en hoe je ze het beste onderhoudt.

Wat is Marmer?

Marmer is een natuursteen die ontstaat uit kalksteen. Onder invloed van hoge druk en temperatuur verandert het gesteente van structuur — een proces dat miljoenen jaren duurt. Door deze metamorfose ontstaan de bekende aders en kleurverschillen in het steen (Smith, 2018).

Het bekendste marmer komt uit Italië, vooral uit de steengroeves bij Carrara. Daar werd het al in de tijd van Michelangelo gewonnen voor beelden en bouwprojecten. Ook Griekenland, Spanje en Turkije hebben een lange traditie in marmersnijden.

Marmer voelt koel aan, heeft een lichte glans en is verkrijgbaar in veel varianten — van klassiek wit tot donkergrijs of groen. Geen twee platen zijn hetzelfde. Dat maakt het populair voor vloeren, vensterbanken, tafels en beeldhouwwerk.

Wat is Onyx?

Onyx is een bijzondere steensoort die gevormd wordt uit lagen mineralen die neerslaan uit langzaam stromend water. Elke laag heeft een andere kleur of samenstelling, waardoor de steen een gelaagd patroon krijgt (Brown, 2020).

De opvallendste eigenschap van onyx is zijn doorschijnendheid. Wanneer licht erachter valt, lichten de kleuren van binnenuit op. Dat maakt onyx geliefd voor decoratieve toepassingen zoals lampvoeten, tafelbladen, vazen of schalen.

De kleur van onyx varieert van honinggeel tot groen, roze of oranje. Door het natuurlijke afzettingsproces is elke steen uniek. De structuur is echter zachter dan marmer, waardoor onyx gevoeliger is voor krassen en breuken.

Herkomst en winning van de stenen

De meeste marmersoorten worden gewonnen in Zuid-Europa. Carrara in Italië is het bekendst, maar ook het Griekse Thassos-marmer en het Spaanse Macael-marmer zijn geliefd. Marmer wordt meestal uit open groeven gezaagd in grote blokken, waarna platen worden gesneden en gepolijst.

Onyx wordt vaak gevonden in Pakistan, Iran, Mexico en Noord-Afrika. Omdat het in diepere aardlagen voorkomt, is het winnen ervan arbeidsintensiever. De afzettingen zijn bovendien kleiner, waardoor grote platen schaars en kostbaar zijn (Natural Stone Institute, 2021).

Gebruik in huis

Marmer werd eeuwenlang gebruikt in paleizen en kerken, vooral voor vloeren, zuilen en beelden. In de 19e en 20e eeuw vond het zijn weg naar woningen, vaak als schouwplaat of tafelblad. Tegenwoordig wordt marmer ook toegepast in moderne interieurs, waar het een rustgevend, natuurlijk accent vormt.

Onyx daarentegen is van oudsher meer decoratief. In de 19e eeuw werd het gebruikt voor kleine objecten zoals kandelaars, klokonderdelen of sierkommen. Later verschenen er ook vazen en meubels met onyxbladen. Omdat het licht doorlaat, wordt het tegenwoordig vaak toegepast in verlichte wandpanelen of tafels — een eigenschap die marmer mist (Brown, 2020).

Beide materialen worden nog altijd geassocieerd met vakmanschap en luxe, maar passen evengoed in een interieur met natuurlijke materialen zoals hout, messing of keramiek.

Belangrijkste verschillen

Hoewel marmer en onyx vaak naast elkaar worden genoemd, verschillen ze wezenlijk in structuur, sterkte en uitstraling.

Marmer is een metamorf gesteente en daardoor dichter, steviger en beter bestand tegen dagelijks gebruik. Het is minder gevoelig voor krassen en wordt vaak gebruikt in keukens of badkamers, mits goed onderhouden.

Onyx is een sedimentaire steen die juist lichter en poreuzer is. De zachte structuur maakt het geschikt voor decoratie, maar minder voor intensief gebruik. Het grootste verschil zit in de manier waarop het licht ermee speelt: marmer weerkaatst licht aan het oppervlak, terwijl onyx het doorlaat en van binnenuit lijkt te gloeien.

Wie een praktische steen zoekt, kiest meestal voor marmer. Wie juist een opvallend object wil met kleur en diepte, kiest voor onyx.

Onderhoud van marmer en onyx

Zowel marmer als onyx blijven het mooist als ze met zorg worden behandeld. Marmer is gevoelig voor zuren — schoonmaakmiddelen met citroen of azijn kunnen doffe plekken veroorzaken. Gebruik daarom alleen een zachte doek en een mild, pH-neutraal middel.

Onyx vraagt nog wat meer aandacht. Het oppervlak kan snel krassen of vlekken vertonen als er vloeistof op blijft staan. Een droge doek en een zachte borstel zijn meestal voldoende. Plaats zware of scherpe voorwerpen liever niet direct op het steen.

Wie beide materialen goed onderhoudt, kan er tientallen jaren plezier van hebben. Oudere stukken krijgen vaak een zachte glans die alleen ontstaat door tijd en gebruik — iets wat geen moderne imitatie kan evenaren (Natural Stone Institute, 2021).

Hoe herken je echt marmer of onyx?

Echt marmer is te herkennen aan de koele temperatuur, natuurlijke aders en lichte kristalstructuur. Kunstmarmer of imitatiemarmer heeft vaak een gladder oppervlak en een herhalend patroon. Een druppel azijn kan soms helpen: echt marmer reageert licht door het aanwezige kalkgehalte — maar dit moet voorzichtig worden gedaan (Smith, 2018).

Echte onyx herken je aan de gelaagde structuur en de doorschijnendheid. Houd de steen tegen het licht: als het licht er subtiel doorheen schijnt en de lagen zichtbaar worden, is het waarschijnlijk echte onyx. Namaak-onyx of composiet is meestal te egaal van kleur en laat geen licht door.

Bij antieke of vintage objecten is de afwerking vaak minder glad, wat juist duidt op handwerk uit vroegere perioden.

Waarom marmer en onyx nog steeds geliefd zijn

Wat deze stenen bijzonder maakt, is dat ze niet verouderen in stijl. Een marmeren tafelblad of onyx vaas heeft dezelfde aantrekkingskracht als honderd jaar geleden. Ze brengen iets blijvends in huis: een stukje aarde dat is gevormd door tijd, druk en geduld.

Bij D’Antan vind je regelmatig decoratieve objecten van marmer en onyx. Van kleine schalen tot lampvoeten of siervoorwerpen — elk stuk is uniek in kleur en patroon. En juist die natuurlijke verschillen maken ze zo aantrekkelijk.

Bronnen:

Brown, R. (2020). The Sedimentary Wonders of Onyx and Marble. New York: Artisan Publishing.

Smith, P. (2018). Understanding Natural Stones: A Guide to Marble and Onyx. Cambridge: Decorative Arts Press.

Natural Stone Institute. (2021). The Aesthetic and Practical Applications of Onyx and Marble. Opgehaald van https://www.naturalstoneinstitute.org.